Το τίμημα της τιμής. Το τίμημα του ψωμιού. [Τέλος-Δουλειά]

01. The dearly departed.
02. All the King's men. Μέρος πρώτο.
03. All the King's men. Μέρος δεύτερο.

Δύο μέρες.

Τόσο τους πήρε για να φτάσουν στο νησί Toroa. Η διαδρομή μέχρι εκεί τους είχαν πει πως θα ήταν δύσκολη, όμως κανείς δεν τους προειδοποίησε ότι θα γινόταν επικίνδυνη: ψηλά κύματα σηκώθηκαν, πλευροκοπώντας το μεγάλο επιβατικό πλοίο! Η φουρτούνα ήταν αδυσώπητη και συνέχισε για πολλές ώρες, μάλιστα  ξεπέρασε το φράγμα των εικοσιτεσσάρων ωρών που τους είχαν ενημερώσει ήταν το όριο. Μπόρες τους βρήκαν ενώ οι μαινόμενοι αέρηδες έμπλεκαν το νερό της βροχής με της θαλάσσης, κάνοντας το κατάστρωμα το πιο επικίνδυνο μέρος να βρίσκεται κανείς.

Οι επιβάτες όλοι ήταν είτε ανήσυχοι είτε τρομαγμένοι ΄ έξω από τα φινιστρίνια κανείς δεν έβλεπε τίποτα άλλο από νερό, μαύρα σύννεφα κι αστραπές! Δεν ήταν λίγες φορές που και οι δύο, καθισμένοι κοντά κοντά, είχαν αρπάξει το ρούχο του ενός ή είχαν σφίξει το χέρι του άλλου από τον απότομο φόβο. Ακόμα και η «ατρόμητη Lorenza», όπως την αποκαλούσε κοροϊδευτικά ο Mark, δεν ήταν αρκετή για να τα βάλει με την οργή της φύσης.

Βέβαια, για τη νεαρή γυναίκα, αυτό ήταν μάλλον αναμενόμενο ΄ αυτός που νομίζει ότι είναι ικανός να αναμετρηθεί με τους θεούς, πάντα καταλήγει φριχτά σημαδεμένος ή ακόμα χειρότερα, φριχτά δολοφονημένος με κάποιον τρόπο. Όσο δεν υπήρχε κάποια υπερφυσική δύναμη στο τραπέζι δηλαδή, όπως τα φρούτα του διαβόλου. Όμως κι εκείνα είχαν αδυναμίες ήξερε, κάτι να κάνει με τη θάλασσα.

Μια αστραπή διέκοψε τον ειρμό της σκέψης της, κάνοντάς την να πεταχτεί! Τι ήθελε και σκεφτόταν τέτοιες ώρες; Μόνο να φτάσει ασφαλής στον επόμενο προορισμό της, μόνο αυτό την ένοιαζε. Γι αυτό και είχε αναγκάσει τον Mark να κάθεται μαζί της με όλα τους τα υπάρχοντα στο σαλόνι δίπλα απ’το κατάστρωμα, γιατί αν τυχόν κάτι γινόταν κι αναποδογύριζε το πλοίο, ή πήγαινε να πάθει κάτι παρόμοιο, τότε θα μπορούσαν να βγουν εύκολα έξω. Γι αυτό της το σκεπτικό την αποκάλεσε μακάβρια, αλλά εφόσον ήξερε ότι ήταν για το καλύτερο, δεν την ένοιαζε…

Την τρίτη ημέρα το πρωί, όταν φτάσανε στο λιμάνι του νησιού Toroa, ο ήλιος έλαμπε και ο καιρός ήταν πιο καλός απ’ότι ήταν σε όλο τους το ταξίδι! Χωρίς να χάνουν την ειρωνεία της στιγμής, όλοι οι επιβάτες κατευθύνθηκαν με ηρεμία, αλλά αυξημένη ταχύτητα, στην έξοδο. Έχοντας το πλεονέκτημα, οι δύο φίλοι κατέβηκαν από τους πρώτους στο νησί.

«Στεριά…στεριά! Επιτέλους, πατάω στεριά…!» συγκινημένος, ο Μark έπεσε στα γόνατα κι έπιασε με τις παλάμες του ό,τι χώμα μπορούσε, ακολουθώντας τη μεγάλη του δήλωση. Με έκπληξη, είδε πως η Lorenza δεν έκανε κανένα πικρόχολο σχόλιο για το ξέσπασμά του, ίσα - ίσα που φάνηκε μάλλον να ζηλεύει το γεγονός πως αυτός μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο κι εκείνη όχι… γιατί, ειλικρινά, στεριά! Πατούσανε στεριά! Είχε πάθει τόσο μεγάλο πατατράκ που δεν έβλεπε την ώρα να πιάσουν λιμάνι, είχε σαλτάρει. Κάθε στιγμή της πίστευε πως θα ήταν η τελευταία εκεί πάνω.

«Άντε σήκω, αρκετά σύρθηκες,» είπε στο τέλος, δεν άντεξε, και άρχισε να περπατάει προς την πόλη.

Είχε μάθει πολλά γι αυτήν και απ’όσα έβαλε τον συνταξιδιώτη της να της πει μα και από ντόπιους οι οποίοι επέστρεφαν στο νησί τους ή τουρίστες που πήγαιναν εκεί για κάποιο συγκεκριμένο λόγο. Όμορφο ήταν το νησί, της είπαν, όμορφο αλλά σεμνό για τις αρετές του. Τα φυσικά τοπία κυριαρχούσαν, με κρυστάλλινα νερά και καταπράσινα βουνά. Ήταν μικρά, αλλά ψηλά και πανέμορφα ΄ βοσκοί πήγαιναν εκεί τα ζώα τους για να τραφούν με το φρέσκο γρασίδι, που λεγόταν πως ήταν τόσο ιδιαίτερο που το γάλα απ’αυτό το νησί είχε την πιο ξεχωριστή γεύση. Και φυσικά, το πιο γευστικό απ’όλα, ήταν το ψωμί τους! Φρέσκο, ζεστό, λαχταριστό ψωμί κάθε μέρα, όλη μέρα, ξακουστό στις τέσσερις θάλασσες.

Αν και δε μπορούσε να συμβάλει τίποτα για το γάλα ή το ψωμί τους, όμως τα τοπία και τα ζώα υπήρχαν, τα έβλεπε και μόνη της. Δεν ήξερε κατά πόσο της άρεζαν – υπερβολικά βουκολικό μέρος για τα γούστα της – σίγουρα την χαλάρωνε. Δεν ήταν τυχαία η εισροή τόσων ανθρώπων και φαίνεται πως για μια φορά οι φήμες είχαν δίκιο: χαλαρωτική , μαγευτική τοποθεσία για τους κουρασμένους ή δυστυχισμένους αυτής της ζωής, με φιλικούς κατοίκους που σε κάνουν να νιώθεις επιθυμητός. Είχε αποστηθίσει το φυλλάδιο.

Εκεί που περπατούσαν, η κοπέλα είχε αρχίσει ν’ανησυχεί πως δε θα έβρισκε μάλλον τίποτα σε μια τόσο φιλήσυχη περιοχή – τι την έπιασε να τον ακούσει και να έρθουν στο μικρό σπίτι στο λιβάδι τέλος πάντων –. Δεν άργησαν να περάσουν το κύριο μέρος του λιμανιού όμως, κι άρχισαν να βλέπουν παντού τοιχοκολλημένες αφίσες. Δεν άργησε να τρέξει σε μια απ’αυτές και να διαβάσει τι έλεγαν:

«Ο χο, καλό φαίνεται: όχι επικίνδυνο, κάτι σημαντικό για το χωριό αλλά κανένας που μπορεί να-» έτρεξε το δάχτυλό του σε όλο το μήκος του λαιμού του για να δείξει "θάνατος" «ή ακόμα χειρότερα να κχχχρακ» έκανε πάλι την ίδια χειρονομία «εμάς. Καθαρή, ήρεμη δουλειά. Όπως τις προτιμάω.»
«Είσαι βοηθός μου στην ουσία, όχι αυτός που μπορεί να παίρνει τις αποφάσεις.» Ξύλωσε την αφίσα από τον τοίχο, την δίπλωσε και την έβαλε μέσα σε μια τσέπη από το τζάκετ της. Άρχισε ξανά να περπατάει. «Αν βρω κάτι που πληρώνει καλύτερα, ή είναι γενικώς πιο ενδιαφέρον, θα προτιμήσω εκείνο.»

Φανερά πειραγμένος, αλλά όχι τόσο ώστε να το κάνει θέμα, ο Mark σταύρωσε τα χέρια του και την ακολούθησε. «Αλλά αν βρω εγώ εκείνο το κάτι, δεν πειράζει να μη στο πω ε;»

Τον κοίταξε με απάθεια. «Θες να συνεχίσεις να ταξιδεύουμε μαζί;»
«…ναι;»
«Πήρες την απάντησή σου.»

Γυρίσανε όλο το νησί πριν καταλήξουν πως η καλύτερη – και μόνη – δουλειά που είχαν να ασχοληθούνε είναι αυτή: Το Μυστήριο του Ψωμιού. Οι λεπτομέρειες που μάθανε από τους κατοίκους – πραγματικά πολύ φιλικοί, αυτό κι αν ήταν έκπληξη – ήταν πως εδώ και μια βδομάδα το ψωμί τους δεν έβγαινε καθόλου, γιατί κάποιος «αρουραίος» χαλούσε το αλεύρι τους. Πάντα έβρισκαν μαμούνια μέσα στους σάκους τους, ακόμα και σε κείνο που έφερναν τελευταία στιγμή. Το μόνο ψωμί που υπήρχε στο νησί ήταν το λίγο που έβγαζαν τα σπίτια, που φυσικά ήταν με το ζόρι πέντε ψωμιά τις δύο μέρες.

Γιατί τα σακιά με το αλεύρι που τα εκμεταλλεύονταν επαγγελματικά οι αρτοποιοί, ήταν όλα παραδοσιακά στο ίδιο μέρος κι έπρεπε να μείνουν ένα βράδυ για να έχουν αυτό το τέλειο αποτέλεσμα που έχουν συνηθίσει να βγάζουν. Έτσι, μέσα στο βράδυ, το αλεύρι «μαγικά» μαμούνιαζε. Και είχαν βάλει πολλούς να προσέχουν, αλλά ποτέ κανείς δεν κατάφερε να εντοπίσει τον δράστη. Αλλά κάθε μέρα, σταθερά, το επόμενο πρωί όλα ήταν χαλασμένα.

«Ουυυυ, έχουμε ένα πραγματικό μυστήριο στα χέρια μας.»
«Κι εγώ θα έχω εσένα, αν συνεχίσεις, στα χέρια μου.»
«Πφφφ, κάποια δεν κοιμήθηκε καλά εχθές.»
«…ούτε εσύ κοιμήθηκες ξέρεις.»
«Ναι αλλά εγώ δεν εκνευρίζομαι,» είπε ψευτο-αλαζονικά και την κοίταξε με πάρα πάρα πολύ ανωτερότητα.

Ορκίστηκε πως αν δεν είχε μάθει τόση πειθαρχεία όταν ήταν μικρή, θα τον είχε πνίξει προ πολλού. Και στον ύπνο του! Έκλεισε τα μάτια της σφιχτά, σε μια ύστατη προσπάθεια να μην του χώσει καμιά ανάποδη. «Θα πάμε και σ'εκείνο το αρτοιποιίο,» είπε αφού ηρέμησε αρκετά, δείχνοντας με το δάχτυλο ένα στο βάθος «γιατί μου φαίνεται ότι έχει κόσμο που ψωνίζει. Κι αυτό από μόνο του είναι ύποπτο.»

Είχαν γυρίσει πολλά, αλλά τα περισσότερα πουλούσαν πολύ λίγο γιατί τα προϊόντα που δεν είχαν αλεύρι - ή δεν ήταν ψωμί - δεν ήταν και πολύ δημοφιλή στο νησί. Δημοφιλές ήταν το ψωμί κι εφόσον δεν έβγαινε, τραυμάτιζε και τη φήμη τους. Μάλλον γι αυτό όλοι οι κάτοικοι ήταν τόσο μανιασμένοι με το θέμα. Όμως τώρα που είδε ένα μαγαζί να έχει τόσο μεγάλη ουρά που μπορούσε να τη δει μισό τετράγωνο πριν...βρήκε το πρόβλημά της.

Πλησίασαν και προσπάθησαν να μπούνε μέσα στο μαγαζί...αλλά ενώ οι πρώτοι τους άφηναν να περάσουν, όσο προχωρούσαν και καταλάβαιναν πως δεν περνούσαν απλώς, με πήγαιναν στο αρτοποιίο, άρχισαν να εκνευρίζονται και να τους κλείνουν τον δρόμο. Φωνές που τους καλούσαν συγκαταβατικά ή βρισιές, παράλληλα με πολλά σμπρωξίματα ακολούθησαν ΄ δεν ήξερε αν ήταν έτσι μόνο όταν δεν έπαιρναν ψωμί ή γενικώς, αλλά φαίνονταν λιγότερο ευγενικοί οι ντόπιοι τώρα.

Αν δεν εξηγούσε σχεδόν κάθε τρία δευτερόλεπτα ο Mark ότι δεν είχαν καμία πρόθεση να αγοράσουν τίποτα από κει μέσα - πόσο μάλλον το λιγοστό ψωμί - , κι ότι είχαν έρθει μόνο και μόνο για να μιλήσουν με τον ιδιοκτήτη, μπορεί να τους είχαν στείλει και στο νοσοκομείο. Εδώ έτσι και είχαν παντού μελανιές! Αν και η Lorenza φάνηκε όπως πάντα αδιάφορη και στην κακοποίηση αλλά και στον πόνο ή και στο συναισθήματα του κοινού, ο Mark ήταν σίγουρος πως μέσα της έβραζε.

Όταν κατάφεραν επιτέλους να φτάσουν μέσα, είδαν πως από μέγεθος, δεν ήταν και ανάκτορο: μικρό αλλά πρακτικό, τίποτα δεν πήγαινε χαμένο και τίποτα δεν ήταν περριτό, είτε στη λίγη διακόσμηση - μόνο και μόνο για να μη φαίνονται τα πάντα άδεια όταν ξεπουλούσε - είτε στο πού τοποθετούνταν τα  προϊόντα. Ήταν χωρισμένο στη μέση από ένα μεγάλο πάγκο, πίσω απ'όπου ήταν η ταμειακή και τα βρώσιμα, ενώ απ'την άλλη οι πελάτες. Ένας άντρας δούλευε στο να πηγαίνει τις παραγγελίες, μεγάλος σχετικά σε ηλικία, και στο πίσω μέρος, εκείνο που ήταν άλλο οίκισμα, αλλά τα ένωνε μια πόρτα κι ένα διάδρομος, φαινόταν ένας νεαρός που έβγαζε πράγματα από τον μεγάλο φούρνο.

Ο άντρας στο μαγαζί μέσα ήταν ήρεμος, χαμογελαστός με όλους και αφοσιωμένος στη δουλεία του. Έπαιρνε χρήματα κι έδινε το εμπόρευμα πιο γρήγορα απ'ό,τι είχαν δει ποτέ τους στο δικό τους νησί. Δε σήκωνε καν το κεφάλι του, ήξερε τι ήταν πού και το έπαιρνε άμεσα. Ήξερε και τις τιμές απ'έξω και τι ρέστα να δώσει. Ήξερε τα πάντα. Μάλλον θα ήταν ο ιδιοκτήτης, αποφάνθηκαν και οι δύο, γιατί σε έναν που δεν είχε λεφτά - ή τουλάχιστον όσα έπρεπε - του τα χάρισε κι έδωσε αυτό που ήθελε έτσι κι αλλιώς.

Ο νεαρός εμφανίστηκε από τον μικρό διάδρομο στην πόρτα πίσω από τον άντρα. Το κεφάλι του βγήκε έξω. «Μπαμπά, δεν έχουμε τίποτα άλλο, τελείωσαν όλα.»
Μια συλλογική αγανάκτηση διαπέρασε τους πάντες, χρωματισμένη με πολύ απογοήτευση. «Τον ακούσατε, δεν έμεινε κάτι. Μόνο ό,τι έχει απομείνει εδώ στα καλάθια.»

Κοιτάχτηκαν μεταξύ τους όλοι όσοι είχαν μείνει μέσα στο μαγαζί και μετά...το χάος: ο ένας έσμπρωχνε τον άλλον, τον έκανε στην άκρη με αγκώνες, και μερικοί είχαν και το θάρρος - θράσος δηλαδή - να ανέβει ο ένας πάνω στον άλλον! Αμέσως άρχιζαν να φωνάζουν και να μαλώνουν μεταξύ τους: τραβούσε ο ένας τον άλλον, γιακάδες από δω κι απο κεί τραβιόνταν, ρούχα σκίζονταν, μάτια άρχισαν να μαυρίζουν...! Βλέποντας τον πρωτοφανή χαμό, ο φούρναρης φάνηκε να τα χε χάσει, αλλά ο γιος του ήρθε να τον ξελασπώσει: πήηξε πάνω από τον πάγκο κι έπεσε μέσα στους φασαριόζους! «Έι,» φώναξε και τράβηξε τον πιο κοντινό του «έι, σταματήστε! Μην κάνετε σαν ζώα, σταματήστε! ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ,» τσίρηξε σχεδόν για να τον ακούσουν ΄ ησυχία έπεσε παντού, ενώ όλοι μούδιασαν. «Μπράβο...τώρα, οι μόνοι που θα μείνουν είναι αυτοί που δε θα κάνον τον κόσμο άνω κάτω πάλι.»

Προς έκπληξη της νεαρής κυνηγού, πολλοί, από μόνοι τους, έκαναν μεταβολή κι έφυγαν από το μαγαζί, ενώ ζητούσαν συγγνώμη για τη συμπεριφορά τους. Ο Mark, που είχε κρυφτεί από πίσω της το επτό που ξεκίνησε η φασαρία, ψιθύρησε στο αυτί της με θαυμασμό: «δες πόσο εύκολα σταμάτησε τη φασαρία...»

Έγνεψε η κοπέλα, πραγματικά της είχε φανεί κι εκείνης το ίδιο θαυμαστό. Μετά απ'αυτό όμως, πατέρας  και γιος, εξυπηρέτησαν τους υπόλοιπους πελάτες ώσπου στο τέλος δεν είχε μείνει κανείς, παρά μόνο οι δυο τους. Πριν τους απευθύνουν τον λόγο όμως, κάτι χτύπησε! Είχαν...den den mushi εδώ μέσα; Πράγματι, ο φούρναρης με τα μάυρα με γκρίζα μαλλιά πήγε στο τηλέφωνο και το απάντησε. Ήταν η γυναίκα του, άκουσαν, η οποία πήρε να του πει ότι έφτασε σπίτι. «Κάνε στιφάδο,» της είπε όλο χαμόγελα, και της το έκλεισε. Όμως κάτι ενόχλησε ξαφνικά την Lorenza. Κάτι που ακόμα δε μπορούσε να εντοπίσει.

«Καλημέρα σας,» είπε στο τέλος ο φούρναρης, σκουπίζοντας τον ιδρώτα του με το πίσω μέρος του χεριού του, «τι μπορώ να κάνω για σας;»
«Είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε με το πρόβλημα του ψωμιού,» απάντησε αμέσως εκείνη «κι όπως καταλαβαίνετε είναι άξιο απορίας το γιατί είστε οι μόνοι που παράγουν έστω κι αυτό το λίγο και το πουλάνε σε φέτες...»
Γέλασε ο άντρας, ενώ ο γιος του φάνηκε άβολος. «Καλή μου δεσποινίδα, δεν έχω ιδέα γιατί ευλογήθηκα έτσι, αλλά φαίνεται ο προστάτης μου, ο καλός μου ο πατέρας, είναι κάπου εκεί ψηλά και με προσέχει. Ειλικρινά, δεν ξέρω άλλο λόγο. Ξέρω πως φαίνεται, αλλά δε φταίω εγώ.»

Ο λόγος του δεν είχε ούτε ψήγμα κοροϊδίας, σαρκασμού ή πικρίας. Ήταν απολύτως ειλικρινής. Το χαμόγελό του είχε παραμείνει και μάλιστα, αν ήταν δυνατόν, έγινε και μεγαλύτερο. Όμως και μόνο η όψη του, χωρίς να ξέρει γιατί, έκανε την κοπέλα να μην τον συμπαθεί. Ο γιος τώρα χαμογέλασε όμως και στήριξε τη θεωρία του πατέρα του, λέγοντας πως «ο παππούς πάντα έκανε το καλύτερο για μας κι αυτόν τον φούρνο ΄ δε θα μου φαινόταν περίεργο να μας προσέχει απ'όπου κι αν είναι.»

Κάτι παράξενο υπήρχε στη φωνή του γιού - κοκκινομάλλης μάλλον απ'τη μαμά του -, ο οποίος κοίταξε ένα μέρος στο πίσω μέρος του φούρνου με νοσταλγία. «Όποιο κι αν είναι το θέμα αυτού που καταστρέφει το αλεύρι, με μας μάλλον έχει τα μικρότερα προβλήματα. Όχι ότι μας αφήνει ήσυχους, απλώς αφήνει και λίγο για να πορευτούμε.»

Ο πατέρας πέρασε το χέρι του γύρω από τον γιο του και τον έσφιξε στοργικά. Αλλά και πάλι κάτι στα μάτια της κοπέλας δεν κολλούσε, αν και δε μπορούσε να προσδιορίσει τι. «Καταλαβαίνετε κι εσείς, δεν είστε οι πρώτοι που έχουν εκφράσει αυτήν την υποψία, αλλά ο γιόκας μου έχει δίκιο: δεν είναι κάτι που κάνουμε εμείς.»

Όταν η Lorenza κύλησε τα μάτια της προς τον Mark για να δει πάνω κάτω ποια ήταν η γνώμη του, είδε κάτι που δεν περίμενε: ένα ύποπτο βλέμμα στο πρόσωπό του κάρφωνε τον φούρναρη και το χαμόγελό του, αν όχι κρύο, τότε ήταν σίγουρα τυπικό. Το φρύδι σηκώθηκε και αποφάσισε να γρηγορεύει τη συνάντησή τους. «Καλώς. Μήπως θα μπορούσα να περάσω κάποια άλλη στιγμή για να συζητήσουμε πιο άνετα ή κάπου αλλού;»